Τζόγος

Τα Χριστούγεννα πέρασαν, και η πρώτη εργάσιμη εβδομάδα μετά από Αυτά, είναι η κατεξοχήν εβδομάδα της κοπάνας. Παράλληλα όμως, είναι μέσα στην γιορτινή ατμόσφαιρα που ζούμε και η εβδομάδα του τζόγου.
Υπάρχουν ήθη και έθιμα στον τόπο μας που τα συνδυάζουμε με εθνικές και θρησκευτικές ιδιότητες, και ευχής έργο είναι να αντέξουν στο χρόνο διατηρώντας την παράδοση μας.
Είναι όμως και άλλα έθιμα και ήθη, που δεν μας τιμούν, και δεν έχουμε λόγους να τα συνεχίζουμε, είναι ξενόφερτα και ζημιογόνα.
Θα σταθώ μόνο σε τρία. Το πιο πρόσφατο είναι η χρήση βεγγαλικών. Δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι εκείνο το οποίο προκαλεί τόσο θαυμασμό, και υποβαλλόμαστε σε ένα τεράστιο έξοδο χωρίς λόγο. Δεν πληρώνουμε εμείς, πληρώνει ο Δήμαρχος, και που βρίσκει τα χρήματα για να τα μετατρέπει σε σπίθες; Το ποιο ανησυχητικό είναι ο βεγγαλικά ρίχνουμε τελευταία και στους γάμους. Λειτουργούν ειδικά γραφεία που αναλαμβάνουν την καύση και εκτόξευση των πυροτεχνημάτων, με ασφάλεια και δεν είναι φθηνά.
Το δεύτερο είναι το ποδαρικό. Η ανασφάλεια του σύγχρονου ανθρώπου είναι τέτοια, που εξαρτά την πορεία ενός ολόκληρου έτους από το πόσο γουρλής ή καντέμης είναι αυτός πού πρώτος θα διασχίσει την εξώπορτα του σπιτιού. Σε κάποια σπίτια πρωί πρωί μόλις ξυπνήσει η νοικοκυρά, που θέλει να θεωρεί τον εαυτό της θρησκευόμενο άτομο, με τις τσίμπλες στα μάτια και φορώντας ακόμα το νυχτικό, παίρνει παραμάσχαλα την εικόνα της Παναγίας, βγαίνει από την πόρτα και ξαναμπαίνει. Είναι ήσυχη τώρα γιατί, η Παναγία έκανε ποδαρικό για το νέο έτος. Σε άλλη περίπτωση έχουμε το νοικοκύρη, να ξενυχτά χαρτοπαίζοντας συνήθως, μέχρι το πρωί, για να μπει πρώτος στο σπίτι του, και να το έχει υπό έλεγχο όλο τον χρόνο. Αν έχει κερδίσει και στα χαρτιά, είναι διπλά ευχαριστημένος, γιατί κουβαλά και τύχη, αν είναι χαμένος πάλι ευτυχισμένος νοιώθει, διότι «όποιος χάνει στα χαρτιά κερδίζει στην αγάπη».
Το τρίτο έθιμο που αναφέρω είναι ο τζόγος. Αυτές τις άγιες ημέρες, περιουσίες αλλάζουν χέρια και ιδιοκτήτες. Είναι από τα πλέον θλιβερά θεάματα να βλέπεις γύρω από το τραπέζι με την πράσινη τσόχα νεαρά άτομα, παιδιά ακόμα να παίζουν και να παθιάζονται χωρίς κανένας μεγάλος να επεμβαίνει, να εξηγήσει τις συνέπειες αυτής της κακιάς συνήθειας. Από την άλλη πλευρά, τι να πουν οι μεγάλοι, που δεν βλέπουν την ώρα, που θα κουραστούν τα παιδιά για να κάτσουν αυτοί. Είναι αποκρουστικό να βλέπεις κατά τα άλλα νοικοκυραίους να ξενυχτάνε στο τραπέζι για τους βρει ο νέος χρόνος ξύπνιους να παλεύουν την τύχης τους. Μάτια πρησμένα, στομάχι ανακατεμένο, ανάσα που βρωμά τσιγάριλα, εφαρμόζουν το ρητό, «ο πίνων μεθά και ο παίζων χάνει».