Αιδώς ή ντροπή (συνέχεια)

Αυτό το άρθρο προέρχεται από ένα σχόλιο μίας φίλης καθηγήτριας, που επιθυμία να κρατήσει την ανωνυμία της και εγώ σέβομαι απόλυτα την επιθυμία της.  Πρόκειται για διαπιστώσεις και ερωτηματικά που καλούμαστε όλοι εμείς μιας κάποιας ηλικίας να τοποθετηθούμε. Διαβάστε λοιπόν.

 ΑΙΔΩΣ  ΄Η  ΝΤΡΟΠΗ

Συμφωνώ απόλυτα μαζί σας σε όλα όσα αναφερθήκατε.

Κάτι να προσθέσω από την  προσωπική μου εμπειρία στα σχολεία,  όπου συχνά κουβεντιάζουμε οι καθηγητές    με πόνο ψυχής,  για τις ενδυματολογικές επιλογές των μαθητριών  και μαθητών μας… και όχι μόνο. Μερικές  φορές  οι καθηγήτριες έρχονται τόσο προκλητικά ντυμένες,  που οι νεαροί καθηγητές νιώθουν  άβολα  και  λένε  μεταξύ σοβαρού και αστείου, ότι  δέχονται σεξουαλική παρενόχληση, με το ντύσιμο και μόνο των συναδέλφων μας.

Στις περιπτώσεις αυτές ο Διευθυντής δεν έχει καμιά αρμοδιότητα  να κάνει την οποιαδήποτε παρατήρηση στη συνάδελφο,  στη μαθήτρια,   ή στο μαθητή.  Δεν προβλέπεται από το  Υπουργείο Παιδείας καμιά τιμωρία,  καμιά  επίπληξη.

 Η κοινωνία μας δε γνωρίζει,   ότι  δεν υπάρχει θεσμικό πλαίσιο από την πολιτεία , που να θέτει τα όρια της ευπρέπειας στους καθηγητές, στις καθηγήτριες,  στις μαθήτριες και στους μαθητές,  τόσο στην συμπεριφορά όσο και στο ντύσιμό τους. (Το ντύσιμο μερικές φορές είναι το λιγότερο).  Στα ελληνικά σχολεία δεν υπάρχουν γραπτοί κανόνες συμπεριφοράς. Ενώ οι αξίες των περισσότερων από μας διαφοροποιούνται.

Το τι είναι σωστό και τι δεν είναι, το τι πρέπει και τι δεν πρέπει, το τι είναι ηθικό και τίμιο, δεν  ισχύει πλέον  για όλους  μας το ίδιο.  Κάποτε η Εκκλησία  ήταν ένας  «μπούσουλας», τώρα η πλειοψηφία δεν ανήκει στο ποίμνιο. Ή ανήκει τυπικά και όχι ουσιαστικά.

 Όπως και για το κάπνισμα. Οι καθηγητές καπνίζουν έξω από τα κάγκελα του σχολείου, κάπου κρυφά για να μην δίνουν το κακό παράδειγμα στους μαθητές τους. Ενώ οι μαθητές  καπνίζουν εντός του αύλιου  χώρου,  αρκεί να μην τους βλέπουν  οι καθηγητές.  Άκουσον άκουσον! Αν τους δουν,  τους  ζητούν να σβήσουν το τσιγάρο. Ποινή δεν προβλέπεται από το Υπουργείο. Τιμωρία δεν προβλέπεται  και για καμιά άλλη συμπεριφορά που προσβάλλει τη δημόσια αιδώ. Οι καθηγητές ως «δίαυλο επικοινωνίας»  με τα παιδιά, χρησιμοποιούν το
«φιλότιμο» των μαθητών. Σε όλα τα σχολεία όμως οι μαθητές δεν είναι ίδιοι. Ιδιαίτερα στις υποβαθμισμένες  περιοχές οι συνθήκες είναι πιο  δύσκολες.

 Κάποτε η Διευθύντρια ενός Λυκείου, βλέποντας πόσο προκλητικά  ντυμένη, ερχόταν  καθημερινά μια μαθήτρια στο σχολείο, αποφάσισε να της  μιλήσει.  Αφού συζήτησαν κατ’ ιδίαν,  και με πολύ μεγάλη διακριτικότητα και αγάπη από την πλευρά της Διευθύντριας,  και αφού το κορίτσι  "κοκκινίζοντας" υποσχέθηκε  ότι από την επόμενη μέρα  θα ντύνεται πιο σεμνά, η διευθύντρια επικοινώνησε αμέσως  τηλεφωνικά,  με τη μητέρα της μαθήτριας για να την ενημερώσει.

 Η μητέρα δε γνώριζε τη συζήτηση που είχε μόλις προηγηθεί μεταξύ της κόρης της και της Διευθύντριας.   Η   τηλεφωνική απάντηση της μητέρας ήταν η εξής: «Δεν έχετε κανένα δικαίωμα, να κάνετε παρατήρηση στο παιδί μου για το πώς ντύνεται. Το Υπουργείο Παιδείας σας έχει αφαιρέσει αυτό το δικαίωμα». Και αυτή είναι η αλήθεια. Η μητέρα το γνώριζε. Τα συμπεράσματα δικά σας.

Επομένως, αρχή και τέλος της  κάθε κοινωνίας  είναι  η οικογένεια και τα πρότυπα που επικρατούν  μέσα σ’ αυτήν.  Το σχολείο πλέον δεν είναι αρμόδιο να κάνει και πολλά πράγματα. Πολλές φορές  μου λένε ας μη τα ρίχνουμε όλα στην οικογένεια, φταίνε και οι κακές παρέες,  γιατί  υπάρχει μια παροιμία που λέει « Από ρόδο  βγαίνει αγκάθι και από αγκάθι βγαίνει ρόδο».

Δε διαφωνώ, αλλά αυτή είναι η εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα. Γιατί ο λαός μας επίσης λέει:  «το μήλο κάτω από τη μηλιά θα πέσει». Για παράδειγμα μπορεί μια οικογένεια να έχει 4 παιδιά, όπου τα δύο να είναι  υπάκουα και πειθαρχημένα  και τα άλλα δύο, εντελώς το αντίθετο και να πέσουν όλα στα ναρκωτικά. Πάντα όμως πίσω από την παραβατική συμπεριφορά των παιδιών, κρύβεται μια λανθασμένη συμπεριφορά των γονέων. Η οικογένεια είναι το Α και το Ω είναι ο πυρήνας της κοινωνίας. Πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι να διαπιστώσω ότι το Α είναι το 1^ο γράμμα της λέξης αγαπώ και το Ω το τελευταίο. Όταν υπάρχει αγάπη  και καλή επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, όταν η οικογένεια είναι δεμένη, τα παιδιά θωρακίζονται  με αρχές, αξίες,  ιδανικά και κλείνουν τα αυτιά τους  και  δεν παρασύρονται εύκολα από τις «σειρήνες» της  παρέας. Το πρότυπο  τους είναι η μάνα και ο πατέρας.

Αναπολούμε τις εποχές της σχολικής ποδιάς. Πραγματικά κρίμα που καταργήθηκε η  σχολική στολή.  Οι Βρετανοί ακόμα την έχουν, ενώ οι Γάλλοι είναι σαν εμάς. Παλιά οι μαθητές φαίνονταν από μακριά ότι ήταν «μαθητές και ένιωθαν ως μαθητές».  Το ντύσιμο μιλά από μόνο του. Φορώντας τη  «στολή»  θυμάσαι την ταυτότητά  σου. Αποτελεί  μια μη λεκτική επικοινωνία. Λες πολλά με το ντύσιμό σου. Το επάγγελμα και η ιδιότητα του καθενός , είναι άρρηκτα δεμένα με τον τρόπο που ντύνεται ή φέρεται, ή μιλάει  κανείς.  Πες  μου τι δουλειά κάνεις να σου πω πώς είσαι ντυμένος και πώς μιλάς. Θα μου πείτε το ράσο δεν κάνει τον παπά. Σίγουρα δεν τον κάνει. Σημασία έχει το περιεχόμενο του ανθρώπου. Αλλά  και  παπάς χωρίς ράσο  πάλι δεν  γίνεσαι.

Συμπερασματικά, η αιδώ ή η ντροπή,  έχει να κάνει με την έλλειψη αξιών  και την κρίση των  θεσμών που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας σήμερα.  Θεσμοί, όπως είναι  η οικογένεια,  το σχολείο, η  έννοια της δημοκρατία αλλά και του ίδιου του κράτους πρόνοιας.  Σε συνδυασμό με την οικονομική ύφεση, τα πράγματα μάλλον θα χειροτερέψουν  στο άμεσο μέλλον. Η Ελλάδα, που είχε το χαμηλότερο  ποσοστό αυτοκτονιών, σήμερα έχει από μια αυτοκτονία την ημέρα. Τι συνέβη άραγε;   

Μήπως έχουν όλα αυτά  μεγάλη σχέση με την αιδώ ή τη ντροπή που «ντρεπόμαστε» να λέμε  ότι έχουμε, φοβούμενοι  μη μας κατηγορήσουν ως οπισθοδρομικούς και παλιομοδίτες;  Μήπως όλοι μας λίγο πολλοί  έχουμε γίνει ξεδιάντροποι  και δεν το έχουμε καταλάβει γιατί δηλητηριαζόμαστε σιγά σιγά;  Ο οργανισμός συνήθισε το δηλητήριο και το μάτι την ξετσιπωσιά. Μήπως όλα τελικά ξεκινούν από εκεί;  Ή μήπως  έχουμε μπερδέψει την έννοια της ομορφιάς και της ασχήμιας,  επειδή  χάσαμε την πνευματικότητά μας και  αφεθήκαμε στα υλικά αγαθά.

Μια καθηγήτρια.